Osoby o ograniczonej sprawności ruchowej lub pasażerowie o ograniczonej mobilności stanowią jedną z najszybciej rosnących grup pasażerów w lotnictwie. Podróżnymi są też coraz częściej małe dzieci. Czy ich uprawniani są podobne? Czy port lotniczy może odmówić pomocy osobie niepełnosprawnej lub matce z trójka niemowląt? Pan Jan Lee, prawnik specjalizujący się w prawie infrastruktury i lotniczym wyjaśnia:
Wspólnotowe prawa pasażerów, w tym pasażerów niepełnosprawnych opierają się zgodnie z motywem 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1107/2006 z dnia 5 lipca 2006 r.[1] w sprawie osób niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej sprawności ruchowej podróżujących drogą lotniczą na trzech fundamentach: niedyskryminacji; dokładnych, aktualnych i dostępnych informacjach; natychmiastowej i proporcjonalnej pomocy.[2]
Ze względu na dynamiczny rozwój pasażerskiego rynku lotniczego i tym samym coraz częstszych podróży pasażerów niepełnosprawnych, zaistniała potrzeba dostosowania oferowanych im usług do ich ograniczeń. Osoby o ograniczonej sprawności ruchowej lub pasażerowie o ograniczonej mobilności stanowią jedną z najszybciej rosnących grup pasażerów w lotnictwie, której roczny wzrost jest często co najmniej sześciokrotnie wyższy niż ogólny wzrost liczby pasażerów na wielu światowych lotniskach.[3] Na samym lotnisku Heathrow w 2016 r. odnotowano obecność ponad 1 200 000 takich pasażerów. Wobec takich pasażerów przyjęło się używać skrótu PRM (j. ang.: passenger with reduced mobility).
Pasażer PRM – czyli kto ?
Skrót PRM, oznaczać będzie właśnie osobę z niepełnosprawnością lub z ograniczoną możliwością poruszania się z jakiejkolwiek przyczyny. Czy jednak do tej kategorii można zaliczyć także dzieci?
Zważyć należy, że Rozporządzenie chroni nie tylko osoby niepełnosprawne, ale i osoby o ograniczonej sprawności ruchowej, przy czym bez znaczenia jest, z jakiego powodu pasażer ma ograniczoną sprawność w poruszaniu się. W motywie I Rozporządzenia wskazano, że swoim zakresem obejmuje ono „osoby o ograniczonej sprawności ruchowej, spowodowanej niepełnosprawnością, wiekiem lub jakimkolwiek innym czynnikiem”.
Zgodnie z art. 2 lit. a Rozporządzenia, „„osoba niepełnosprawna” lub „osoba o ograniczonej sprawności ruchowej” oznacza każdą osobę, której możliwość poruszania się jest ograniczona podczas korzystania z transportu na skutek jakiejkolwiek niesprawności fizycznej (zmysłowej lub ruchowej, trwałej lub przejściowej), upośledzenia lub niesprawności umysłowej, lub każdej innej przyczyny niepełnosprawności, lub wieku, i której sytuacja wymaga specjalnej uwagi oraz dostosowania usług dostępnych dla wszystkich pasażerów do szczególnych potrzeb takiej osoby.” Mamy więc do czynienia z katalogiem o charakterze otwartym. Jednocześnie należy zauważyć, że ograniczenie możliwości poruszania się może mieć charakter przejściowy i prozaiczny (złamana noga, zwichnięta kostka, etc.)
W świetle powyższych regulacji jawi się wątpliwość, czy niemowlę mieści się w kategoriach Pasażera PRM i jako takie wymaga „specjalnej asysty”. Co do zasady, obowiązek opieki nad dzieckiem spoczywa na rodzicach/opiekunach. Dość jednak wyobrazić sobie sytuację, w której poruszanie się z niemowlętami po porcie lotniczym -szczególnie porcie rozbudowanym i rozległym- może być utrudnione chociażby ze względu na ograniczenia infrastrukturalne (niedziałające windy, schody ruchome, etc.) i pojawia się nagła potrzeba udzielenia pomocy. Zdaniem autora, nie ulega wątpliwości, że w takim wypadku obowiązek pomocy spoczywa na obsłudze portu lotniczego. Od razu jednak należy zaznaczyć, że nie chodzi o całkowite wyręczanie rodziców w transportowaniu dzieci, a jedynie o udzielenie pomocy niezbędnej w tych sytuacjach, gdzie szczególnie uwidacznia się przesłanka ograniczonej możliwości poruszania się. Spełnione zostają bowiem następujące warunki z art. 2 lit. a Rozporządzenia: Możliwość poruszania się osoby jest ograniczona na skutek „jakiejkolwiek niesprawności fizycznej” (tu: ze względu na wiek) a jej sytuacja „wymaga specjalnej uwagi oraz dostosowania usług dostępnych dla wszystkich pasażerów do szczególnych potrzeb takiej osoby.” W kontekście powyższego wskazać należy, że prawodawca nie wskazał jednoznacznie, że chodzi jedynie o kryterium wieku podeszłego, a o wiek sensu largo, o ile wynika z niego ograniczona mobilność pasażera. Taka interpretacja pozostaje nota bene w zgodzie z ratio legis Rozporządzenia, albowiem urzeczywistnia prawo do swobodnego przemieszczania się i niedyskryminacji wobec każdej osoby. Celem regulacji było bowiem -zgodnie z motywem 4 Rozporządzenia- aby osoby o ograniczonej sprawności ruchowej miały takie same możliwości podróżowania drogą lotniczą jak inni obywatele i z tego względu powinno zapewnić im się pomoc, odpowiadającą ich szczególnym potrzebom, w portach lotniczych, jak również na pokładzie samolotu poprzez zatrudnienie niezbędnego personelu i zapewnienie niezbędnego sprzętu. Podsumowując, nawet, jeśli niemowlęta nie posiadają niepełnosprawności ani upośledzenia, zdaniem autora powinny być one uwzględniane w kategorii osób z ograniczoną sprawnością ruchową ze względu na swój wiek oraz zależność od innych osób w czasie podróży lotniczych. Nie ma zatem podstaw do zawężania wykładni pojęcia Pasażera PRM do osób cechujących się wyłącznie niepełnosprawnością. Należy jednak pamiętać, że konkretna implementacja tych przepisów może różnić się w zależności od linii lotniczej i portu lotniczego.
Podstawy prawne
Zasadniczym aktem prawnym regulującym przedmiotową materię będzie Rozporządzenie (WE) Nr 1107/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie praw osób niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej sprawności ruchowej podróżujących drogą lotniczą (dalej jako: Rozporządzenie/Rozporządzenie 1107/2006). Ma ono na celu zapewnienie równoważnego poziomu ochrony i pomocy pasażerom lotniczym we wszystkich państwach członkowskich. Dąży ono także do zapewnienia równowagi między potrzebą zwalczania dyskryminacji a potrzebą spełnienia wymogów operacyjnych. Rozporządzenie dopuszcza także ściśle określone odstępstwa od obowiązku przewozu PRM. Z ochrony Rozporządzenia korzystają pasażerowie odlatujący każdą linią z lotniska na terenie UE oraz linią zarejestrowaną w UE na lotnisko docelowe na terenie UE.
Należy także wziąć pod uwagę Załącznik nr 9 do Konwencji o Międzynarodowym Lotnictwie Cywilnym (ICAO Doc 9984 „Wytyczne dotyczące dostępności transportu lotniczego dla osób z niepełnosprawnościami”)
Aktem pomocniczym będą zaś wymogi zawarte w Dokumencie 30 części 1 sekcji 5 wraz z załącznikami Europejskiej Konferencji Lotnictwa Cywilnego (ECAC).
Wszelkie regulacje mają na celu wdrożenie rozwiązań mających na celu zapewnienie wysokich standardów obsługi pasażerów niepełnosprawnych korzystających z usług portów lotniczych i przewoźników.[4]
Prawo pasażera do uzyskania pomocy, ale dobra tak donośne, jak prawo do swobodnego przemieszczania się, wolności wyboru oraz do niedyskryminacji.
Przedmiotem ochrony będzie zatem nie tylko samo prawo pasażera do uzyskania pomocy, ale z zgodnie z art. 2 Rozporządzenia 1107/2006[5] dobra tak donośne, jak prawo do swobodnego przemieszczania się, wolności wyboru oraz do niedyskryminacji. Jak wskazał prawodawca w motywie 2 Rozporządzenia, „Osoby niepełnosprawne oraz osoby o ograniczonej sprawności ruchowej powinny zatem mieć dostęp do przewozu i nie powinno się odmawiać im prawa do przewozu na podstawie ich niepełnosprawności lub braku sprawności ruchowej, z wyjątkiem przypadków uzasadnionych względami bezpieczeństwa i określonych przepisami prawa.” ( skrócić – przypis) Chodzi zatem nie tylko o samą realizację przewozu lotniczego, ale o uczynienie go dostępnym w takim samym stopniu dla każdego pasażera.
Podmioty zobowiązane – czyli kto?
Rozporządzenie wskazuje, że aby osiągnąć jego cele, „zapewnienie wysokiej jakości pomocy w portach lotniczych powinno leżeć w zakresie odpowiedzialności centralnego organu. Ponieważ organy zarządzające portami lotniczymi odgrywają główną rolę w świadczeniu usług we wszystkich ich portach lotniczych, ogólna odpowiedzialność w tym zakresie powinna zostać powierzona właśnie im.” Organem zarządzającym będzie podmiot, którego celem zgodnie z ustawodawstwem krajowym jest w szczególności administrowanie i zarządzanie infrastrukturą portu lotniczego oraz koordynowanie i kontrolowanie działalności różnych podmiotów gospodarczych działających w porcie lotniczym lub w systemie portu lotniczego.
Zarządzającego dla danego portu lotniczego można odnaleźć w rejestrze lotnisk cywilnych prowadzonym przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego, pod linkiem: https://www.ulc.gov.pl/pl/lotniska/rejestr-lotnisk-i-ewidencja-ladowisk.
Zgodnie z motywem 7 Rozporządzenia, zarządzający portem lotniczym może udzielać pasażerom PRM pomocy samodzielnie, bądź poprzez osoby trzecie, na podstawie odrębnej umowy, ale bez uszczerbku dla stosowania właściwych przepisów prawa wspólnotowego, w tym przepisów dotyczących zamówień publicznych. Praktyka pokazuje, że realizacją pomocy zajmuje się w przeważającej części agent handlingowy. Należy jednak pamiętać, że rola agenta handlingowego sprowadzać się będzie do pomocy na terenie lotniska, nie zaś na pokładzie statku powietrznego, gdzie odpowiedzialność co do zasady przejmuje przewoźnik działający poprzez załogę.
Warto wskazać, że Rozporządzenie w art. 2 lit. b definiuje przewoźnika jako „przedsiębiorstwo transportu lotniczego posiadające ważną licencję na prowadzenie działalności”. W tym miejscu warto jednak przytoczyć art. 2 pkt. 16 Ustawy – prawo lotnicze, zgodnie z którym „przewoźnikiem lotniczym jest podmiot uprawniony do wykonywania przewozów lotniczych na podstawie koncesji – w przypadku polskiego przewoźnika lotniczego, lub na podstawie odpowiedniego aktu właściwego organu obcego państwa – w przypadku obcego przewoźnika lotniczego.” „Faktycznym przewoźnikiem lotniczym” będzie zaś przewoźnik lotniczy wykonujący lub zamierzający wykonać lot zgodnie z umową zawartą z pasażerem lub działającego w imieniu innej osoby prawnej lub fizycznej, mającej umowę z tym pasażerem. Ma to znaczenie szczególnie w przypadku lotów typu code-share, a więc realizowanych w ramach współpracy linii lotniczych polegającej na przewozie przez jedną linię pasażerów posiadających bilety wystawione przez inną linię.
Zakres pomocy
Poniżej wskazujemy wybrany zakres pomocy której pasażer PRM może oczekiwać zarówno od obsługi lotniska. Rozporządzenie w Załączniku nr I[6] określa podstawowy zakres pomocy i udogodnień, których realizację ma obowiązek zapewnić przede wszystkim zarządzający portem lotniczym.
I tak, pasażerowi należy umożliwić w szczególności:
- zgłoszenie swojego przybycia do portu lotniczego i swojego żądania otrzymania pomocy,
- przemieszczania się po terminalu, również w przypadku lotów transferowych
- przemieszczenia się z wyznaczonego punktu do stanowiska odprawy, samolotu, wraz z wypełnieniem procedury emigracyjnej, celnej i bezpieczeństwa oraz przemieszczenia się od drzwi samolotu do ich miejsc,
- pomocy w nadaniu i odebraniu bagażu
- wejścia na pokład i zejścia z pokładu samolotu przy wykorzystaniu udostępnionych wind, wózków inwalidzkich lub innej potrzebnej pomocy, w zależności od okoliczności,
Natomiast do najważniejszych obowiązków przewoźnika lotniczego należeć będą:
- Przewóz certyfikowanych psów przewodników w kabinie, z zastrzeżeniem przepisów krajowych.
- Oprócz sprzętu medycznego, transport nie więcej niż dwóch urządzeń do poruszania się na jedną osobę niepełnosprawną lub osobę o ograniczonej sprawności ruchowej, w tym elektrycznych wózków inwalidzkich, pod warunkiem powiadomienia z czterdziestoośmiogodzinnym wyprzedzeniem
- Pomoc w przemieszczaniu się do toalet, jeżeli jest to konieczne.
- W przypadku gdy osobie niepełnosprawnej lub osobie o ograniczonej sprawności ruchowej pomaga osoba towarzysząca, przewoźnik lotniczy podejmie wszelkie należyte starania, by zapewnić takiej osobie miejsce obok osoby niepełnosprawnej lub osoby o ograniczonej sprawności ruchowej.
Motyw 10 Rozporządzenia wskazuje, że „[…] porty lotnicze oraz przewoźnicy lotniczy powinni mieć na uwadze Dokument 30 część I sekcja 5, wraz z załącznikami, Europejskiej Konferencji Lotnictwa Cywilnego (ECAC), w szczególności Kodeks dobrego postępowania w obsłudze naziemnej osób o ograniczonej sprawności ruchowej przedstawiony w załączniku J do tego dokumentu […]” Dokument ten ma jednak szczególne znaczenie z punktu widzenia czasu oczekiwania pasażera na pomoc po przybyciu na lotnisko. I tak:
W odniesieniu do pasażerów odlatujących, o których zawiadomiono zarządzającego:
- 80% z nich nie powinno czekać na pomoc dłużej niż 10 minut
- 90% powinno czekać nie dłużej niż 20 minut
- 100% powinno czekać nie dłużej niż 30 minut.
Zaś w odniesieniu do pasażerów, przylatujących, pomoc powinna być dostępna przy drzwiach samolotu:
- Dla 80% pasażerów PRM w ciągu 5 minut
- Dla 90% w ciągu 10 minut
- Dla 100% w ciągu 20 minut.
Odmowa przewozu
Co do zasady, przewoźnik lotniczy nie ma prawa odmówić wykonania przewozu pasażera PRM. Zgodnie z art. 3 Rozporządzenia, przewoźnik lotniczy lub jego przedstawiciel lub organizator wycieczek nie mogą, ze względu na niepełnosprawność lub ograniczoną sprawność ruchową, odmówić przyjęcia rezerwacji na lot rozpoczynający lub kończący się w porcie lotniczym, do którego stosuje się niniejsze rozporządzenie oraz zabrania na pokład osoby niepełnosprawnej lub osoby o ograniczonej sprawności ruchowej w takim porcie lotniczym, pod warunkiem że osoba ta posiada ważny bilet i rezerwację.
Zgodnie z motywem 2 Rozporządzenia, pasażerowie PRM powinni mieć dostęp do przewozu i nie powinno się odmawiać im prawa do przewozu na podstawie ich niepełnosprawności lub braku sprawności ruchowej, z wyjątkiem przypadków uzasadnionych względami bezpieczeństwa i określonych przepisami prawa.
Zgodnie zaś z art. 4 Rozporządzenia, przewoźnik może jednak odmówić przyjęcia rezerwacji lub zabrania na pokład pasażera PRM jedynie w celu spełnienia norm bezpieczeństwa ustanowionych prawem międzynarodowym, wspólnotowym, lub krajowym, lub w celu spełnienia wymogów bezpieczeństwa przez organ, który wydał danemu przewoźnikowi certyfikat przewoźnika lotniczego lub jeśli rozmiar samolotu albo jego drzwi sprawiają, że przyjęcie na pokład lub przewóz tej osoby jest fizycznie niemożliwe.
Przed przyjęciem rezerwacji osób niepełnosprawnych lub osób o ograniczonej sprawności ruchowej, przewoźnicy lotniczy, ich przedstawiciele oraz organizatorzy wycieczek powinni dołożyć wszelkich należytych starań w celu sprawdzenia, czy istnieje jakikolwiek powód uzasadniony względami bezpieczeństwa, który uniemożliwiałby przyjęcie takich osób na pokład na dany lot (vide: motyw 2 Rozporządzenia).
Roszczenia i obowiązki pasażera
Pasażer PRM, któremu odmówiono wstępu na pokład ze względu na niepełnosprawność lub ograniczoną sprawność ruchową, a także osoba mu towarzysząca, mają prawo do zwrotu kosztów lub zmiany planu podróży zgodnie z art. 8 rozporządzenia (WE) nr 261/2004.[7] Co ważne, nie wyłącza to prawa do dalszego odszkodowania lub zadośćuczynienia.
Co istotne, zgodnie z art. 4 ust. 4 Rozporządzenia, na żądanie pasażera, przewoźnik ma obowiązek dostarczenia mu na piśmie wspomnianych przyczyn odmowy przewozu, w terminie pięciu dni roboczych od daty żądania. Należy nadmienić, że podana przez przewoźnika przyczyna musi być realna, racjonalna i obiektywnie uzasadniona. Bezpodstawna odmowa przewozu, niedostatecznie uzasadniona lub błaha, może skutkować odpowiedzialnością przewoźnika z tytułu dyskryminacji, jak miało to miejsce chociażby w przypadku EasyJet[8],[9].
Do obowiązków zarządzającego należy także obsługa naziemna całego niezbędnego sprzętu do poruszania się, w tym sprzętu takiego, jak elektryczne wózki inwalidzkie, pod warunkiem powiadomienia z czeterdziestoośmio godzinnym wyprzedzeniem. Jednakże, pasażer nie ma bezwzględnego obowiązku zawiadamiania samego zarządzającego z odpowiednim wyprzedzeniem – praktyka pokazuje, że jedyną rekomendowaną czynnością -acz znów, nie bezwzględnym obowiązkiem- pasażera jest poinformowanie jedynie linii lotniczej (lub odpowiednio np. biura podróży) o potrzebie udzielenia mu specjalnej pomocy, a po przybyciu na lotnisko, zgłoszenie się do odpowiedniego punktu.
Zgodnie z art. 6 ust. 2 Rozporządzenia, w przypadku gdy przewoźnik lotniczy lub jego przedstawiciel, lub organizator wycieczek otrzyma zgłoszenie potrzeby pomocy, w terminie przynajmniej czterdziestu ośmiu godzin przed opublikowaną godziną odlotu, przekazuje tę informację przynajmniej na trzydzieści sześć godzin przed opublikowaną godziną odlotu:
- organom zarządzającym portami lotniczymi stanowiącymi miejsce wylotu, przylotu i tranzytu; oraz
- faktycznemu przewoźnikowi lotniczemu, jeśli rezerwacja nie została dokonana u tego przewoźnika, chyba że tożsamość faktycznego przewoźnika lotniczego jest nieznana w chwili zgłoszenia; w tym przypadku informacja zostaje przekazana tak szybko, jak jest to wykonalne.
We wszelkich innych przypadkach, przewoźnik lotniczy lub jego przedstawiciel, lub organizator wycieczek przekazuje informację tak szybko, jak to możliwe.
Zgodnie z art. 7 ust. 3 Rozporządzenia, jeżeli pasażer nie dokonał zgłoszenia, organ zarządzający podejmuje wszelkie należyte starania w celu udzielenia pomocy określonej w załączniku I w taki sposób, aby dana osoba mogła skorzystać z lotu, na który ma rezerwację. Widać więc, że obowiązek udzielenia pomocy ma miejsce bez względu na to, czy pasażer taką potrzebę zgłosił, czy też nie.
Pamiętać należy , ze zgłoszenie przewoźnikowi potrzeby uzyskania specjalnej pomocy na 48 godzin przed planowaną godziną odlotu, ma jednak kluczowe znaczenie z punktu widzenia odpowiedzialności odszkodowawczej, albowiem zgodnie z art. 7 ust 1 Rozporządzenia, „organ zarządzający portem lotniczym jest odpowiedzialny za zapewnienie udzielenia pomocy określonej w załączniku I w taki sposób, aby ta osoba mogła skorzystać z lotu, na który ma rezerwację, pod warunkiem że szczególne potrzeby tej osoby w zakresie pomocy zostaną zgłoszone danemu przewoźnikowi lotniczemu, jego przedstawicielowi lub organizatorowi wycieczek, co najmniej czterdzieści osiem godzin przed opublikowaną godziną odlotu.”
W przypadku zbyt późnego zgłoszenia przez pasażera potrzeby uzyskania specjalnej asysty, mogą wystąpić trudności organizacyjne skutkujące np. spóźnieniem na lot i odmową przyjęcia na pokład. Raz jeszcze należy wspomnieć, że choć zgłoszenie potrzeby pomocy na 48 godzin wcześniej jest jedynie rekomendowaną praktyką, nie zaś wymogiem prawnym wynikającym z aktów prawa powszechnie obowiązujących, tak może rodzić wątpliwości, czy w przypadku spóźnienia się na lot bądź odmowy przyjęcia na pokład wina nie leży także po stronie pasażera. Może bowiem po prostu okazać się, że na danym rejsie nie ma już możliwości przewozu osoby niepełnosprawnej, chociażby ze względu na fakt, że w przypadku mniejszych samolotów mogą wystąpić ograniczenia w liczbie osób niepełnosprawnych podróżujących na ich pokładzie w tym samym czasie – stąd zawiadomienie przewoźnika już na etapie dokonywania rezerwacji wydaje się być zasadne.
Sankcje za naruszenie przepisów przez przewoźników lotniczych
Zgodnie z artykułem 15 Rozporządzenia, osoba niepełnosprawna lub osoba o ograniczonej sprawności ruchowej, która uzna, że doszło do naruszenia niniejszego rozporządzenia, może zgłosić to organowi zarządzającemu portem lotniczym lub danemu przewoźnikowi lotniczemu, w zależności od przypadku. Jeżeli uzyskanie w ten sposób zadośćuczynienia przez pasażera jest niemożliwe, pasażer może złożyć skargę do Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego.
Zgodnie bowiem z art. 205b ust. 1 pkt 3 Ustawy – Prawo lotnicze, Prezes Urzędu sprawuje nadzór nad przestrzeganiem rozporządzenia nr 1107/2006/WE – przez przewoźników lotniczych, zarządzających lotniskami i organizatorów turystyki. W przypadku zaistnienia uzasadnionego podejrzenia naruszenia przepisów Rozporządzenia, Prezes ULC może przeprowadzić postępowanie nadzorcze. Zgodnie z art. 209b Ustawy – Prawo lotnicze, w przypadku stwierdzenia rażącego naruszenia przepisów prawa Unii Europejskiej (tu – Rozporządzenia) lub braku usunięcia takich nieprawidłowości stwierdzonych w ramach nadzoru w terminie wyznaczonym przez Prezesa ULC, na zarządzającego lub przewoźnika może być nałożona kara pieniężną w wysokości do 100 000 zł. Niezależnie od ewentualnego odszkodowania z tytułu odmowy przyjęcia na pokład, zdaniem autora odpowiednimi przepisami regulującymi możliwość dochodzenia przez pasażera dalszego odszkodowania lub zadośćuczynienia będą ogólne przepisy Kodeksu Cywilnego dotyczące odpowiedzialności kontraktowej (wszak źródłem zobowiązania może być także omawiane Rozporządzenie) lub deliktowej.
Podróż z niemowlęciem – rekomendacje
Biorąc pod uwagę niejednoznaczną interpretację którą stosują niektórzy przewoźnicy i lotniska, warto skonsultować się zatem bezpośrednio z wybraną linią lotniczą/portem lotniczym w celu uzyskania dokładnych informacji na temat usług i wsparcia dostępnych dla niemowląt. Obowiązek udzielenia pomocy jest tym bardziej oczywisty w przypadku, gdy pasażer zgłosił z 48-godzinnym wyprzedzeniem przewoźnikowi/obsłudze portu fakt podróżowania z dzieckiem. W takim wypadku przewoźnika i obsługa portu lotniczego co do zasady nie ma prawa odmówić udzielenia pomocy.
Zachęcamy do zapoznania się z cyklem artykułów „Pojęcie okoliczności nadzwyczajnych a prawo pasażera linii lotniczej do odszkodowania”:
Autorzy:
Jan Lee – Aplikant adwokacki
Nadzór merytoryczny: Justyna Bójko – Radca prawny, Partner Zarządzający JBW
[1] EUR-Lex – 32006R1107 – EN – EUR-Lex (europa.eu) [dostęp: 10.07.2023 r.]
[2] https://transport.ec.europa.eu/transport-themes/passenger-rights_en [dostęp: 21.06.2023 r.]
[3] https://www.internationalairportreview.com/article/31099/focus-prms-passengers-restricted-mobility-rights/ [dostęp: 21.06.2023 r.]
[4] Warto zauważyć, że Rozporządzenie nie ma wpływu na prawa pasażerów określone w Rozporządzeniu (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającym rozporządzenie (EWG) nr 295/91. [przyp. aut.]
[5] Rozporządzenie (WE) nr 1107/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie praw osób niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej sprawności ruchowej podróżujących drogą lotniczą
[6] Załącznik nr I do Rozporządzenia (WE) nr 1107/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie praw osób niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej sprawności ruchowej podróżujących drogą lotniczą –„Pomoc pozostająca w zakresie odpowiedzialności organów zarządzających portami lotniczymi”.
[7] Vide: art. 4 Rozporządzenia (WE) Nr 1107/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie praw osób niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej sprawności ruchowej podróżujących drogą lotniczą
[8] https://www.theguardian.com/business/2017/jan/20/french-court-fines-easyjet-over-refusal-to-let-disabled-passenger-board [dostęp: 21.06.2023 r.]
[9] https://www.reducedmobility.eu/The-News/easyjet-in-court-for-discriminating-against-disabled-passengers.html [dostęp: 21.06.2023 r.]
